İdrar Bütünlük Testleri;

İdrar numunesi kullanılarak yapılan uyuşturucu madde tarama testlerinden önce,
idrarın herhangi bir yöntemle yapısının bozulması sureti ile hatalı negatif sonuçlar elde etmek
için başvurulan aldatıcı unsurları tespit etmek için kullanılır.

Adulterasyon (Yanıltma, Tağşiş) Nedir?
Adulterasyon idrar idrar örneğinin sonuçlarını yanıltmak için kasti olarak kullanılan
yöntemlerdir. Adulterantların kullanımı idrarı interfere ederek veya idrar içerisindeki ilaç kimyasallarını imha ederek yanlış negatif sonuçlara neden olurlar. Dilüsyonda negatif sonuç almak için kullanılan yöntemlerden biridir.
Adulterasyon yapılıp yapılmadığını belirlemenin en iyi yolu idrardaki Kreatinin, Nitrit, Glutaraldehid, pH, Özgül Ağırlık ve Oksidan/PiridinyumKlorokromat düzeylerinin saptanmasıdır.

Kreatinin kas dokusunda bulunan bir amino-acid olan kreatin’in atık ürünüdür ve idrarda  bulunur. Kişi fazla miktarda sıvı alarak veya bitkisel çaylar gibi diüretikler kullanarak sistemi  yıkayabilir. Kreatinin ve idrar yoğunluğu, ilaç düzeyi testini yanıltmak için en çok kullanılan  yöntem olan dilüsyonun saptanmasında kullanılır. Düşük seviyekreatinin ve yoğunluk idrarın  dilüe edildiğinin göstergesidir. Numunede kreatinin bulunmaması numunenin idrar  olmadığının bir göstergesi olabilir. 

Yoğunluk idrar için dilüsyon testidir. Normal aralık 1,003 ile 1,030 arasındadır. Aralık dışında kalan idrar dilüe edilmiş veya herhangi bir adulterant kullanılmıştır. 

Nitritpiyasada bulunan “klear” veya “whizzies” adulterantlarının belirlenmesi için

kullanılır.Ana cannabionidmetaboliti THC-COOH’ıoxide eder. Normal idrar eser miktarda  bilenitrit içermez. Nitritin pozitif olması genelde adulterant kullanımına işaret eder. 

Glutaraldehid aldehit saptanması için kullanılır. “UrinAid”  “ClearChoice” gibi glutaraldehidiçeren ilaçlar immonoassay testlerde kullanılan enzimleri bozarak yanlış negatif sonuçlara neden olurlar. Glutaraldehid normalde idrarda bulunmaz dolayısıyla idrarda saptanması  muhtemeladulterant kullanımını işaret eder.

pH idrarın asidik veya alkali olduğunu anlamak için kullanılır. İdrarda normal pH 4,0 ile 9,0 arasındadır. Bu aralık dışında kalan idrarlar başka bir maddeyle değiştirilmiş veya  bozulmuştur. 

Oxidants/PCC(PiridinyumKlorokromat) veya hidrojen peroksit gibi okside edici ajanların saptanması için kullanılır. PiridinyumKlorokromat (piyasada “UrineLuck” adıyla satılıyor) en genel kullanılan adulterantlardandır. Normal idraroksidanlar veya PiridinyumKlorokromat içermez.

Sağlık Bakanlığının yayınlamış olduğu “İdrar Numunelerinde Yasadışı ve Kötüye Kullanılan İlaç ve Madde Analizi Yapan Tıbbi Laboratuvarlar ile Madde Bağımlılığı Teşhis ve Tedavi Merkezlerindeki Tıbbi Laboratuvarların İşleyiş Esasları” yönergesinde de belirtildiği üzere, bu testler Toksikoloji testleri analizinden önce muhakkak yapılmalı ve kayıt altına alınmalıdır.

Şöyle ki İlgili genelgede;

İdrar bütünlüğü kaybolmuşsa, idrar madde analizi için kabul edilmez ve bir rapor ile gerekçesi belirtilerek ilgili birime bildirilir. Numunede hile yapıldığı düşünülüyorsa bu durum analiz raporunda mutlaka belirtilmelidir. Dilüsyonlu olduğu düşünülen idrar numuneleri için, “seyreltilmiş” veya ”dilüsyonlu numune”; yapısı değiştirilmiş idrar numuneleri için “idrar bütünlüğü bozulmuştur” şeklinde tanımlamalar kullanılabilir. Nitrit konsantrasyonu ≥500 mg/L olan numuneler için ”numune idrar değildir” tanımı kullanılabilir.